İstanbul’da beklenen büyük depremin Türkiye ekonomisine olan etkisi uzun yıllardır tartışma konusu olurken, 2025 yılı itibarıyla bu olası felaketin yaratacağı maliyetlerin boyutu daha net şekilde gündeme gelmiştir. Mega kentte yaşanabilecek büyük bir deprem, yalnızca şehir halkını değil tüm ülke ekonomisini etkileyebilecek düzeyde risk barındırmaktadır. Türkiye’nin sanayi, finans, lojistik ve ticaret merkezlerinden biri olan İstanbul’da oluşabilecek fiziksel yıkımlar, üretim kayıpları, altyapı hasarları ve sosyal etkiler üzerinden büyük bir ekonomik yük doğacağı öngörülmektedir. Bu yazıda İstanbul’da meydana gelecek olası bir depremin Türkiye’ye maliyeti tüm yönleriyle analiz edilmektedir.
Depremin Ekonomik Etkileri Ne Kadar Olabilir?
İstanbul’da yaşanacak büyük çaplı bir depremin, Türkiye’ye doğrudan ve dolaylı maliyeti 2025 tahminlerine göre 550 milyar TL’yi geçebilir. Bu maliyetin içinde bina hasarları, altyapı yıkımları, üretim kayıpları ve hizmet kesintilerinin etkileri yer alırken, aynı zamanda kamu bütçesine olan baskı da önemli bir yük oluşturacaktır.
Yapı Stokunun Dayanıklılığı Ne Düzeyde?
İstanbul genelinde yaklaşık 1,1 milyon yapıdan önemli bir kısmı 1999 öncesi inşa edilmiştir ve bu binaların çoğu depreme karşı riskli kategoridedir. Bu durum, can ve mal kaybı riskini artırırken, yıkım sonrası yeniden inşa maliyetlerini de yükseltmektedir.
Riskli Bina Sayısı Kaçtır?
2025 verilerine göre İstanbul’da 200 binden fazla yapı yüksek riskli kategorisinde yer almakta ve güçlendirme çalışmaları henüz tamamlanmamıştır.
Altyapı Zararları ve Ulaşım Aksaklıkları
Deprem sonrası ulaşım sistemlerinde yaşanacak kesintiler, yalnızca şehir içi değil, ülke genelinde lojistik akışı da sekteye uğratacaktır. Köprüler, otoyollar, demiryolları ve limanların etkilenmesi ekonomik faaliyetleri durma noktasına getirebilir.
Altyapı Onarım Maliyeti Nedir?
Altyapı onarımlarının toplam maliyetinin 120 milyar TL’yi aşabileceği ve sürecin yıllarca sürebileceği öngörülmektedir.
Sanayi ve Ticari Kaybın Boyutu
İstanbul, Türkiye’nin toplam ihracatının %50’sinden fazlasını gerçekleştirmektedir. Sanayi tesislerinin zarar görmesi veya faaliyetlerine ara vermesi, üretimde büyük bir aksama yaratacaktır. Bu da hem iç piyasayı hem de dış ticareti doğrudan etkileyecektir.
Günlük Üretim Kaybı Ne Kadardır?
Büyük çaplı bir deprem sonrası İstanbul’da günlük üretim kaybının yaklaşık 3,5 milyar TL’ye ulaşabileceği hesaplanmaktadır.
Sigorta Kapsamı Yeterli mi?
Zorunlu deprem sigortası (DASK) kapsamında İstanbul’da sigortalılık oranı her geçen yıl artsa da hâlâ yetersizdir. Bu da vatandaşların yeniden inşa süreçlerinde ekonomik zorluklarla karşılaşmasına neden olacaktır.
Sigortalı Konut Oranı Kaçtır?
İstanbul’da sigortalı konut oranı %60 seviyelerinde olup geri kalan kısım olası hasar durumunda korumasız kalmaktadır.
Şehirlere Göre Afet Sonrası Ekonomik Etki
Aşağıdaki tabloda İstanbul merkezli büyük bir depremin, etki alanında bulunan bazı ilçelere ve bu ilçelerin Türkiye ekonomisine katkısına göre tahmini ekonomik etkisi yer almaktadır:
| İlçe | Beklenen Hasar Maliyeti (TL) | Ekonomik Etki Açıklaması |
|---|---|---|
| Küçükçekmece | 30 milyar | Yüksek yapı yoğunluğu ve eski bina stoku |
| Esenyurt | 25 milyar | Düşük zemin kalitesi ve hızlı yapılaşma |
| Avcılar | 22 milyar | Marmara kıyısına yakınlığı nedeniyle riskli |
| Ümraniye | 15 milyar | Yoğun konutlaşma ve altyapı zafiyetleri |
| Pendik | 18 milyar | Sanayi tesisleri ve liman bağlantıları |
İstanbul genelinde etkilenebilecek ilçeler, hem nüfus yoğunluğu hem de ekonomik üretim potansiyeli açısından değerlendirildiğinde, olası zarar Türkiye’nin gayrisafi yurt içi hasılasında ciddi bir düşüşe neden olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “İstanbul Depreminin Türkiye’ye Maliyeti 2025″ ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
İstanbul depremi Türkiye ekonomisini nasıl etkiler?
İstanbul’da beklenen büyük bir depremin ülke genelinde üretim, ulaşım ve finans gibi temel alanları sekteye uğratarak ekonomik istikrarı ciddi şekilde bozması beklenmektedir.
Olası bir İstanbul depreminin toplam maliyeti ne kadardır?
Yapılan tahminlere göre doğrudan ve dolaylı toplam maliyet 550 milyar TL’yi geçebilir ve bu tutar yıllara yayılan bir ekonomik baskı oluşturur.
Riskli bina sayısı kaçtır?
2025 verilerine göre İstanbul’da yaklaşık 200 bin bina yüksek riskli kategorisinde yer almakta ve çoğu henüz güçlendirilmemiş durumdadır.
Altyapı zararları nasıl bir etkide bulunur?
Ulaşım, elektrik, su ve iletişim altyapısında oluşacak kesintiler hem günlük yaşamı hem de ticari faaliyetleri durdurabilir ve büyük ekonomik kayıplara yol açar.
Sigorta oranları yeterli mi?
İstanbul’da zorunlu deprem sigortası kapsamı artmakla birlikte hâlâ %40’a yakın bir bölüm sigortasız durumda kalmakta ve bu da felaket sonrası ekonomik toparlanmayı zorlaştırmaktadır.
Günlük üretim kaybı ne kadardır?
Deprem sonrası İstanbul’da günlük üretim kaybı ortalama 3,5 milyar TL civarında tahmin edilmektedir ve bu rakam gün geçtikçe artan ekonomik bağımlılık nedeniyle daha da kritik hâle gelmiştir.
Sanayi bölgeleri ne kadar etkilenir?
İstanbul’un doğusunda ve batısında yer alan organize sanayi bölgeleri depremin doğrudan etkisi altındadır, bu da hem istihdamı hem de üretim kapasitesini büyük ölçüde azaltacaktır.
