Oruç tutan bireylerin gün içinde karşılaşabileceği durumlardan biri de boğaza gelen balgamın yutulmasıdır. Bu durum özellikle alerji, soğuk algınlığı veya diğer solunum yolu rahatsızlıkları olan kişiler için daha yaygın bir hale gelebilir. Oruç esnasında boğaza gelen balgamın yutulmasının orucu bozup bozmadığı, İslami kaynaklarda farklı mezheplerin yorumlarıyla ele alınmıştır. Bu yazıda, fıkhi mezheplere göre balgam yutmanın oruca etkisini detaylı bir şekilde açıklıyoruz.
Boğaza Gelen Balgamı Yutmak Orucu Bozar mı?
Oruç ibadetinde temel kural, yenilip içilen şeylerin mideye ulaşmasının orucu bozmasıdır. Ancak boğazdan gelen balgam, vücut tarafından üretilen doğal bir salgı olup, yemek veya içmek gibi bir durum değildir. Genel olarak İslam alimleri, balgamın yutulmasının orucu bozmayacağı yönünde görüş birliğine varmışlardır. Ancak bu durumun nasıl gerçekleştiği, bazı fıkhi mezheplere göre farklı hükümler içerebilir.
Fıkhi Mezheplere Göre Balgam Yutmanın Oruca Etkisi
Balgam yutmanın oruca etkisi konusunda mezhepler arasında bazı farklılıklar bulunmaktadır.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, ağız boşluğuna ulaşmayan ve tamamen boğazda kalan balgam yutulursa oruç bozulmaz. Eğer balgam ağız boşluğuna çıkmış ve sonrasında yutulmuşsa, bu bilinçli bir eylem olarak değerlendirildiği için mekruh kabul edilir. Ancak yine de orucu bozmaz. Fakat balgam ağız dışına çıkıp tekrar içeri alınır ve yutulursa, bu durumda oruç bozulur.
Şafii Mezhebine Göre
Şafii mezhebinde, ağız boşluğuna gelen ve sonrasında yutulan balgam, orucu bozan unsurlar arasında kabul edilir. Çünkü bu mezhebe göre, ağız boşluğuna ulaştıktan sonra tükürülmesi mümkün olan herhangi bir maddenin yutulması orucu bozar. Dolayısıyla, kişi balgamı ağzına geldikten sonra isteyerek yutarsa, Şafii mezhebine göre orucu geçersiz olur.
Maliki Mezhebine Göre
Maliki mezhebine göre, balgam ister boğazda kalsın ister ağız boşluğuna ulaşsın, yutulması orucu bozmaz. Bunun nedeni, balgamın vücut tarafından üretilen doğal bir salgı olmasıdır. Ancak balgam ağız dışına çıkar ve kişi bilinçli olarak tekrar yutarsa, bu durumda orucun bozulabileceği belirtilmiştir.
Hanbeli Mezhebine Göre
Hanbeli mezhebine göre, balgamın boğazda kalması veya doğal olarak yutulması orucu bozmaz. Ancak ağız boşluğuna ulaşıp tükürülme imkânı varken bilinçli şekilde yutulursa, bu durum orucu bozan bir fiil olarak değerlendirilir.
Oruçlu Kişinin Balgam Yutma Konusunda Dikkat Etmesi Gerekenler
Balgam yutmanın orucu bozup bozmadığı konusunda farklı görüşler olsa da oruçlu kişinin bazı noktalara dikkat etmesi gerekmektedir.
Balgamı Bilerek Yutmak
Oruçlu kişi, ağzına kadar gelen balgamı bilerek yutarsa, bazı mezheplere göre bu mekruh kabul edilirken, Şafii mezhebine göre orucu bozabilir. Bu nedenle, eğer mümkünse balgamın tükürülmesi önerilir.
Balgamın Boğazda Kalması
Balgam doğal bir şekilde boğazda kalıp mideye ulaşırsa, bu durumun orucu bozmadığı konusunda tüm mezhepler hemfikirdir. Çünkü kişi bu süreci engelleyemez ve istem dışı bir şekilde gerçekleşen durumlar oruca zarar vermez.
Oruçluyken Balgamın Önlenmesi İçin Ne Yapılabilir?
Balgam sorunu yaşayan kişilerin, özellikle sahurda fazla süt ve süt ürünleri tüketmekten kaçınması, gün boyunca boğaz temizliğine dikkat etmesi ve tükürme ihtimali olduğunda lavaboya giderek bunu dışarı atması önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Balgam yutmanın oruca etkisi hakkında merak edilen soruların yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Boğaza gelen balgamı yutmak orucu bozar mı?
Genel olarak, balgam doğal bir vücut salgısı olduğu için yutulması orucu bozmaz. Ancak Şafii mezhebine göre, ağıza gelen balgamın bilerek yutulması orucu geçersiz kılabilir.
Ağıza gelen balgamı yutmak oruca zarar verir mi?
Eğer balgam ağız boşluğuna kadar gelmişse ve kişi bunu bilerek yutmuşsa, bazı mezheplere göre mekruh kabul edilir. Ancak Hanefi ve Maliki mezheplerine göre orucu bozmaz.
Oruçluyken balgam yutulmaması için ne yapılabilir?
Oruçlu kişi balgam oluşumunu azaltmak için sahurda süt ve süt ürünlerini azaltabilir, gün içinde boğazını temizlemek için sık sık tükürmeyi tercih edebilir ve alerji ya da solunum yolları rahatsızlığı varsa doktora danışarak uygun tedbirler alabilir.
Balgam tükürmek orucu bozar mı?
Balgamı tükürmek orucu bozmaz. Ancak kişinin, tükürüğe karışmış olan balgamı bilerek yutması, bazı mezheplere göre mekruh kabul edilmektedir.
Balgamın mideye gitmesi oruca zarar verir mi?
Balgam, vücudun doğal bir salgısı olduğu için mideye gitmesi orucu bozmaz. Ancak kişinin ağzına gelen balgamı bilerek yutması bazı mezheplerce hoş karşılanmamaktadır.
Oruçluyken balgamı dışarı atmak gerekir mi?
Mümkünse balgamın dışarı atılması önerilir. Çünkü bazı mezheplere göre ağız boşluğuna gelen balgamı bilerek yutmak orucu bozabilir.
Soğuk algınlığı olan bir kişi balgam yutarsa orucu bozulur mu?
Soğuk algınlığı gibi durumlarda balgam yutulması istem dışı gerçekleşebilir. Bu gibi durumlarda, orucun geçerliliği devam eder ve herhangi bir bozma durumu söz konusu olmaz.
