Şirketlerin maliyet hesaplarında en kritik kalemlerden biri olan satılan mamul maliyeti 2025 yılı itibarıyla gerek üretim girdi fiyatları gerekse enerji ve işçilik giderlerindeki artış nedeniyle ciddi değişiklikler göstermektedir. Satılan mamul maliyeti (COGS), üretilen ürünün tüketiciye ulaşana kadar geçen tüm doğrudan giderlerini içeren önemli bir finansal göstergedir. Bu yazıda, 2025 yılında satılan mamul maliyetinin nasıl hesaplandığı, hangi kalemlerden oluştuğu ve şirketler için ne gibi etkiler doğurduğu detaylı şekilde ele alınmaktadır.
Satılan Mamul Maliyeti Nasıl Hesaplanır?
2025 yılında satılan mamul maliyeti hesaplaması, üretim ve tedarik süreçlerindeki değişikliklerle birlikte daha da önem kazanmıştır. Temel formül; dönem başı stok + dönem içi üretim maliyeti – dönem sonu stok şeklindedir. Üretim maliyetine direkt işçilik, direkt hammadde ve genel üretim giderleri dahildir. Tüm bu kalemler, ürünün maliyet fiyatını doğrudan etkilerken, fiyat istikrarsızlığı nedeniyle özellikle büyük üreticiler yıl içi maliyet sapmalarına karşı alternatif maliyetleme yöntemlerini de uygulamaya başlamıştır.

Hangi Unsurlar Hesaplamaya Dahildir?
Satılan mamul maliyeti hesaplanırken yalnızca üretimle doğrudan ilişkili giderler dikkate alınır; pazarlama, satış ve genel yönetim giderleri bu kapsam dışında tutulur.
2025 Yılında Satılan Mamul Maliyetini Etkileyen Faktörler
Satılan mamul maliyeti 2025 yılı itibarıyla küresel ekonomik koşullar, enerji maliyetleri, asgari ücret artışı ve döviz kuru dalgalanmaları nedeniyle dalgalı bir seyir izlemektedir.
Enerji ve Hammadde Fiyatları
Elektrik ve doğalgaz tarifelerindeki artış, üretim süreçlerinin temel gider kalemleri olan enerji maliyetlerini artırmıştır. Aynı şekilde demir, plastik, tekstil ve gıda gibi hammadde fiyatlarındaki değişiklikler doğrudan ürün maliyetine yansımaktadır.
İşçilik ve Ücret Giderleri
2025 yılında asgari ücrette yapılan artış, özellikle emek yoğun sektörlerde satılan mamul maliyetini ciddi oranda yükseltmiştir. İşçi maliyetlerinin yüzde 30–45 oranında artması, toplam maliyet yapısında kayda değer bir yer tutmuştur.
Kur ve Enflasyon Etkisi
Döviz kurundaki oynaklık, ithal girdilere bağımlı üretim sektörlerini daha fazla etkilemiş, bu da maliyet hesaplamalarında öngörülemeyen sapmalara neden olmuştur.
Satılan Mamul Maliyeti Bileşenleri Nelerdir?
Satılan mamul maliyeti, bir ürünün üretilip satılana kadar geçen süreçte oluşan doğrudan giderlerin toplamıdır.
Direkt Hammadde Giderleri
Ürünün imalatı için doğrudan kullanılan tüm ham madde ve yardımcı malzeme giderlerini içerir.
Direkt İşçilik Giderleri
Üretim hattında doğrudan çalışan personelin maaş ve yan hakları bu kaleme dâhildir.
Genel Üretim Giderleri
Amortisman, bakım-onarım, enerji, sigorta gibi doğrudan üretimi etkileyen ancak tüm ürünlere paylaştırılan giderler bu kapsamda değerlendirilir.
Satılan Mamul Maliyeti 2025 Örnek Hesaplama
Üretim Kalemi | Tutar (TL) | Açıklama |
---|---|---|
Dönem Başı Stok | 150.000 TL | Önceki dönem elde kalan mamuller |
Direkt Hammadde | 420.000 TL | Üretimde kullanılan malzemeler |
Direkt İşçilik | 280.000 TL | Üretim işçilerinin maaşı |
Genel Üretim Giderleri | 180.000 TL | Enerji, bakım, sigorta |
Dönem Sonu Stok | 130.000 TL | Dönem sonunda elde kalan ürünler |
Satılan Mamul Maliyeti:
(150.000 + 420.000 + 280.000 + 180.000) – 130.000 = 900.000 TL
Bu hesaplama, üretim yapan bir işletmenin 2025 yılı satılan mamul maliyetini oluşturan temel kalemleri ve etkilerini net bir şekilde göstermektedir.
Hangi Maliyetleme Yöntemi Daha Etkili?
2025 yılında maliyet takibi için farklı yöntemler kullanılmaktadır.
FIFO Yöntemi
İlk giren ilk çıkar prensibiyle çalışan bu yöntemde, maliyetin düşük tutulması hedeflenirken stokların güncel durumu net takip edilebilir.
LIFO Yöntemi
Son giren ilk çıkar mantığında çalışan bu sistem, enflasyonist dönemlerde daha gerçekçi maliyet bilgisi sunar ancak Türkiye’de vergi açısından uygun görülmemektedir.
Ağırlıklı Ortalama Maliyet
Tüm stokların toplam maliyeti, toplam ürün adedine bölünerek hesaplanan bu yöntem, küçük ve orta ölçekli işletmeler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir.
Satılan Mamul Maliyeti ile Kar Marjı Arasındaki İlişki
Kar marjı, satılan mamul maliyetine doğrudan bağlı olarak şekillenir. Maliyet ne kadar yüksekse, brüt kar oranı o kadar düşük olacaktır. Bu nedenle üretim maliyetlerini doğru hesaplamak ve kontrol altında tutmak, işletmenin sürdürülebilirliği için kritik bir öneme sahiptir.

Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda satılan mamul maliyeti 2025 ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Satılan mamul maliyeti neyi ifade eder?
Bir ürünün üretiminden satışına kadar geçen süreçteki doğrudan maliyetlerin toplamını ifade eder.
Hangi giderler satılan mamul maliyetine dahil değildir?
Pazarlama, satış ve genel yönetim giderleri bu maliyete dahil edilmez.
2025’te satılan mamul maliyeti neden arttı?
Enerji fiyatları, işçilik giderleri ve döviz kuru artışları maliyetin yükselmesinde başlıca nedenlerdir.
Maliyet hesaplamasında stoklar neden önemlidir?
Dönem başı ve sonu stoklar, maliyetin net olarak hesaplanmasını sağlar ve yanlış stok yönetimi, maliyet sapmalarına yol açabilir.
Satılan mamul maliyeti düşürülür mü?
Verimli üretim teknikleri, doğru tedarikçi seçimi ve fire oranlarının azaltılması ile düşürülebilir.
Hangi sektörlerde maliyet artışı daha belirgindir?
Gıda, tekstil, otomotiv gibi hammaddeye bağlı sektörlerde artış daha yoğun hissedilmektedir.
Satılan mamul maliyeti gelir tablosunda nerede yer alır?
Gelir tablosunda net satışların hemen altında, brüt karı hesaplamak için yer alır.