F35 maliyeti 2025 yılı itibarıyla savunma sanayisinin ve devlet bütçelerinin en çok merak edilen kalemlerinden biri haline gelmiştir. Hem askeri güç dengeleri hem de teknoloji yatırımları açısından F35 uçaklarının maliyeti, dünya genelinde pek çok ülkenin gündemindedir. Bu yazıda F35 savaş uçağının 2025 yılında güncellenen maliyetini, hangi faktörlere göre değiştiğini ve bu yatırımın ülkeler için anlamını kapsamlı şekilde ele alıyoruz.
F35 Uçağı 2025’te Kaç Dolara Mal Olur?
F35 uçağının 2025 yılı itibarıyla birim maliyeti varyantına göre değişmekle birlikte ortalama 80 milyon dolar seviyesindedir. Ancak bu rakam yalnızca uçağın çıplak üretim maliyetini kapsar; bakım, yazılım lisansları, eğitim, yedek parça ve silah sistemleri dahil edildiğinde toplam maliyet birim başına 130–160 milyon dolar arasına çıkmaktadır. F35’in gelişmiş sensör sistemleri ve yazılım altyapısı da bu maliyeti artıran önemli unsurlar arasında yer alır.
F35 Maliyetini Belirleyen Ana Unsurlar Nelerdir?
F35 maliyeti sabit bir kalem değildir; uçağın modeli, donanım seviyesi, tedarikçi ülke ile yapılan anlaşma koşulları ve uzun vadeli destek hizmetleri bu maliyeti etkileyen ana faktörlerdir.
Model Seçimi Maliyeti Nasıl Etkiler?
F35 uçağı üç ana modelden oluşur: F35A (konvansiyonel kalkış ve iniş), F35B (kısa kalkış ve dikey iniş), F35C (uçak gemisi için tasarlanmış). F35A modeli en ekonomik versiyon olarak öne çıkarken, B ve C modelleri ileri seviye donanım ve teknik farklılıklar nedeniyle daha pahalıdır.
F35A Maliyeti Ne Kadardır?
F35A’nın 2025 maliyeti yaklaşık 78–82 milyon dolar aralığındadır.
F35B Maliyeti Ne Kadardır?
Dikey iniş özelliği nedeniyle F35B maliyeti 100–110 milyon doları bulmaktadır.
F35C Maliyeti Ne Kadardır?
Deniz kuvvetleri için üretilen F35C’nin maliyeti 110–120 milyon dolar seviyesindedir.
Operasyonel Maliyetler Ne Kadar?
F35’in operasyonel maliyeti de en az üretim maliyeti kadar önemlidir. Uçağın yıllık bakım maliyeti, yedek parça ihtiyacı ve yazılım güncellemeleri gibi faktörler yıllık 7–10 milyon dolar ek maliyet doğurabilir.
Yıllık Uçuş Maliyeti Ne Kadar?
F35’in uçuş başına maliyeti yaklaşık 36 bin dolar civarındadır.
Bakım ve Güncelleme Giderleri Nedir?
Yıllık bakım ve yazılım güncellemeleri yaklaşık 3–5 milyon doları bulabilir.
Üretici Anlaşmaları Maliyeti Nasıl Değiştirir?
F35’leri satın alan ülkelerle yapılan üretici anlaşmaları, fiyatı doğrudan etkileyebilir. Örneğin, toplu alım yapan ülkeler indirimli fiyatlardan faydalanırken, lisanslı üretim hakkı alan ülkeler ek teknoloji transferi ödemesi yapmak zorunda kalabilir.
Ortak Üretici Olan Ülkeler Hangileri?
ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Kanada, Norveç, Danimarka, Avustralya ve Türkiye gibi ülkeler programın orijinal ortakları arasında yer almıştır.
Türkiye F35 Programından Çıkarıldı mı?
2020’de S-400 alımı nedeniyle Türkiye, programdan resmi olarak çıkarılmıştır.
F35 Satın Alan Ülkeler 2025’te Ne Kadar Ödüyor?
Aşağıda 2025 yılında F35 tedarik eden bazı ülkelerin ortalama uçak başı ödeme miktarları yer almaktadır.
| Ülke | Model | Uçak Başına Maliyet (USD) | Toplam Sipariş | Toplam Tahmini Tutar (USD) |
|---|---|---|---|---|
| ABD | F35A/B/C | 80–120 milyon | 2456 | 100 milyar+ |
| Japonya | F35A/B | 110–130 milyon | 147 | 17 milyar+ |
| Güney Kore | F35A | 100 milyon | 60 | 6 milyar |
| İsrail | F35I | 110 milyon | 75 | 8.2 milyar |
| Polonya | F35A | 87 milyon | 32 | 2.7 milyar |
2025 yılında F35 maliyetleri ülke bazında farklılık göstermektedir çünkü her ülkenin anlaşma şartları, donanım opsiyonları ve teslim tarihleri birbirinden farklıdır.
F35 Teknolojisi Bu Maliyete Değer mi?
F35 uçakları, 5. nesil savaş uçağı olarak radara yakalanmayan tasarımı, gelişmiş sensörleri, ağ merkezli savaş kabiliyeti ve yüksek manevra yeteneği ile öne çıkmaktadır. Bu özellikler, maliyetin yüksek olmasına rağmen uzun vadede askeri üstünlük sağlayarak yatırımın karşılığını vermektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda F35 Maliyeti 2025 ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
F35 maliyeti 2025’te ne kadar oldu?
2025 yılı itibarıyla F35A modeli yaklaşık 80 milyon dolarken, F35B ve F35C modelleri 100–120 milyon dolar aralığındadır.
F35’in yıllık bakım maliyeti nedir?
Bakım ve yazılım destekleri dahil yıllık bakım maliyeti 7–10 milyon dolar arasında değişmektedir.
F35 satın alan ülkeler ne kadar ödüyor?
Ülkelerin anlaşma şartlarına göre uçak başına ödeme 80–130 milyon dolar arasında değişmektedir.
Türkiye F35 alacak mı?
Türkiye, F35 programından çıkarıldığı için mevcut durumda uçak teslimatı yapılmamaktadır.
F35’in uçuş saati maliyeti nedir?
F35’in bir saatlik uçuş maliyeti yaklaşık 36 bin dolar seviyesindedir.
F35 hangi teknolojilere sahiptir?
F35, düşük görünürlük (stealth), elektro-optik hedefleme sistemi, sensör füzyonu ve ağ merkezli savaş yeteneği gibi ileri teknolojilerle donatılmıştır.
F35 üretiminde hangi ülkeler yer alıyor?
Başta ABD olmak üzere İngiltere, İtalya, Hollanda ve Japonya gibi ülkeler üretim zincirinde aktif rol oynamaktadır.
